صورت و سیرت شخصیت های دوران پهلوی: معرفی و نقد مختصر کتاب دو جلدی ظهور و سقوط سلطنت پهلوی

‏حروف ریز چاپ شده اند که خواندن را مشکل می کند.

جلد اول: خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست

فردوست می گوید که خانواده فقیری داشته اما از خاطراتش چنین بر می آید که نه تنها بازی بزرگان را خوب بلد بوده( یعنی می دانسته در دربار و در میان امرای مملکت چگونه رفتار کند و موقعیتش را مستحکم نگه دارد) بلکه انسانی باهوش و با استعداد هم بوده است. در این کتاب از خانواده فردوست مختصر و گذرا صحبت شده و اطلاعات زیادی درباره آنان به خواننده داده نمی شود.

 در متن به پیوست های 2و3 اشاره می شود اما چنین پیوست هایی  وجود ندارد به عبارت دیگر به نظر می رسد چاپ های قبلی  حاوی این ضمائم بوده اند  و اکنون حذف یا جرح و تعدیل شده اند.همچنین به نظر نمی رسد فردوست  از بیماری سرطان محمدرضا پهلوی اطلاع داشته است.

فردوست  در صفحات 210 و 211 جلد اول می گوید: فرح که دختری فقیر بود از فرط استیصال برای کمک مالی به سراغ اردشیر زاهدی در حصارک می رود تا بتواند در پاریس تحصیل و زندگی کند؛ یعنی اینکه خود را تقدیم زاهدی کند. لابد زاهدی از این دختر خوشش نیامده بود که به محمد رضا  تلفن می زند که دختری اینجا آمده اگر اجازه دهید او را بیاورم؛ محمدرضا می پذیرد و بدون تحقیق قبلی به او پیشنهاد ازدواج می دهد.

این سخن بسیار عجیب و غریب است؛  در این باره بهتر است کتاب خاطرات فریده دیبا تحت عنوان"دخترم فرح" مطالعه شود.

جلد اول این کتاب همواره مهم تر و مشهور تر از جلد دوم آن بوده است.

جملاتی از جلد اول:

یک روز رضا خان مرا احضار کرد و گفت:"مگر نمی دانی  در دنیا فقط یک شغل و جود دارد که مفید است و بقیه اش مفت نمی ارزد و آن شغل سربازی است!"

این یک اصل است که خراب کردن آسان و درست کردن بسیار مشکل است. محمدرضا بافت اجتماع را ایران را خراب کرد ، یعنی کار آسان را انجام داد.

انتشار کتاب 3 جلدی رائین ضربه سختی به فراماسونری ایران بود، زیرا اسامی بسیاری از آنها را افشا کرد. بعید به نظر می رسد که او راسا  به این کار مبادرت کرده باشد به احتمال قریب به یقین چاپ آن از افشاگری های آمریکا بود. مسلما منظور آمریکا نشان دادن نفوذ انگلیس در دستگاه حکومتی ایران بود تا هم بد نامی ها و کاسه کوزه های گذشته را سر فراماسونری و انگلیسی ها بشکند  و هم بتدریج تیپ قدیمی انگلیسی دولتمردان را منزوی کند و راه را برای قیضه مشاغل توسط تیپ جدید آمرکایی باز کند.

دلایلی در دست است که نشان می دهد آمریکا در طول جنگ[جهانی دوم ]به حفظ شوروی علاقه نشان داد و پس از جنگ ترجیح داد شورروی به عنوان یک ابرقدرت رقیب حضور بین المللی داشته باشد و بدین ترتیب دنیای پس از جنگ به دو قطب " غرب " به رهبری آمریکا و " شرق "  به رهبری اتحاد شوروی تبدیل شود. چرا؟ به این دلیل ساده  که وجود  شوروی به عنوان یک " ابر قدرت کمونیستی" تضمین کننده نفوذ و اقتدار و دست برتر آمریکا در سراسر جهان بود.

در کنار آتاتورک فردی به نام عصمت اینونو قرار داشت؛ افسران ایرانی سنتو تعریف می کردند  که آتاتورک در سال های آخر  عمر خود در حکومت دخالتی نداشت و شب تا صبح عرق می خورد و موقع خواب حتما می بایست کاملا مست باشد. کاخ او پر از دختران زیبای ترک بود آتاتورک هر شب یکی را برای هم خوابگی انتخاب می کرد.این رویه آتاتورک تا زمان مرگش ادامه داشت و ترتیبات لازم را برای این زندگی او عصمت اینونو می داد و تلاش میکرد که زندگی خصوصی آتاتورک به خارج از کاخ درز نکند. به هر حال، آتاتورک قوی هیکل به علت این شیوه زندگی فوت کرد.

ناپلئون هرگاه که کاری خراب می شد می گفت باید زنی که  مسبب خرابی است را پیدا کرد.

انقلاب شروع شد و همه غافلگیر شدیم. چگونه انقلاب شروع شد؟ اطمینان دارم که هیچکس از مقامات رژیم گذشته نمی تواند به این سوال پاسخ دهد، زیرا چهره انقلاب به هیچ وجهه قابل رویت نبود.

جلد دوم: جستارهایی از تاریخ معاصر ایران

جلد دوم که تالیف عبدالله شهبازی است شامل تک نگاری های تحقیقاتی است که مقاطع عمده تاریخ تاریخ معاصر ایران را، از مشروطه تا انقلاب اسلامی ، مورد بررسی قرار داده است. هدف از این جستارها پی کاوی پیشینه رسوخ سرویس های اطلاعاتی و کانون های سلطه جو و توطئه گر غرب در میهن ما و تاثیر آن بر فرایند  تاریخ معاصر ایران بود.

این مجلد مکمل جلد اول و بیشتر دارای حالت پژوهشی و تحقیقاتی است و برای اکثر اسامی که فردوست در خاطراتش ذکر کرده توضیحاتی ارائه می کند( هرچند چهره هایی مانند ارتشبد عباس قره باغی، ارتشبد جعفر شفقت، سپهبد فخر مدرس، دکتر فلیکس آقایان و از قلم افتاده اند)   اما برخلاف جلد اول از کشش و جذابیت برخوردار نیست که سبب می گردد گاه خواننده حوصله از کف داده ، بخشی را ناتمام گذاشته و به فصلی دیگر برود. با خواندن این جلد چنین به نظر می رسد که راه پیشرفت افراد در ایران دوران پهلوی وابستگی به درباریا وابستگی به انگلستان و آمریکا، یا عضویت در لژ فراماسون ها بوده است.

بسیاری از مورخین به نقش پررنگ آمریکا و انگلیس در حوادث قبل از انقلاب اسلامی اشاره کرده اند اما این کتاب  در این زمینه به اسرائیل و صهیونیسم جهانی توجه ویژه دارد.

جملاتی از جلد دوم:

یکی از ماهرانه ترین و معروف ترین جعلیات شاپور ریپورتر، خاطرات  مجعول ابوالقاسم لاهوتی است که در سال 1333 به نام شرح زندگانی من انتشار یافت. این اثر چنان معروفیتی کسب کرد که لاهوتی مجبور شد شخصا از رادیو مسکو آن را تکذیب کند. این تکذیب تاثیر چندان نبخشید. مهارت شاپور جی در تنظیم این زندگینامه جعلی به حدی بود که تا سالهای اخیر نیز برخی محققین نسبت به صحت یا عدم صحت این اثر تردید دارند.